Szanowni Państwo,
obliczenie wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych niejednokrotnie sprawia trudności i rodzi wiele pytań, dlatego wychodząc Państwu naprzeciw, wyjaśniamy poniżej tę kwestię.
Zgodnie z art. 1511 § 1 k.p. za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:
1. 100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
a) w nocy,
b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy
2.50% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt. (1) powyżej.
Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych obejmuje zatem dwa elementy, tj.:
- normalne wynagrodzenie za pracę (zgodnie z art. 80 § 1 k.p. wynagrodzenie za wykonaną pracę) oraz
- dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.
W orzecznictwie przyjmuje się, że przez „normalne wynagrodzenie„, o którym mowa w art. 1511 § 1 k.p., należy rozumieć takie wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie. To oznacza że pojęcie „normalnego wynagrodzenia” obejmuje zarówno wynagrodzenie zasadnicze, wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia o charakterze stałym, jeżeli na podstawie obowiązujących w zakładzie pracy przepisów płacowych pracownik ma prawo do takich dodatkowych składników (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 1986 r., I PRN 40/06 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2011 r., II PK 3/11).
Normalne wynagrodzenie może więc obejmować również dodatek funkcyjny czy dodatek za staż pracy, jak również dodatek za pracę szkodliwą dla zdrowia czy inne dodatki, albowiem stałe dodatkowe składniki wynagrodzenia mają charakter wynagrodzenia jak najbardziej „normalnego”.
W skład normalnego wynagrodzenia pracownika może wchodzić również premia, jeżeli ma ona charakter stały i nie jest uzależniona od uzyskania określonych konkretnych osiągnięć w pracy, nie objętych zadaniami wykonywanymi w godzinach nadliczbowych (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 1986 r., I PRN 40/06; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2019 r., III PK 32/18 oraz przyjęte na tej podstawie stanowisko doktryny).
Z normalnego wynagrodzenia wyłączona jest natomiast premia za wykonywanie skonkretyzowanych zadań roboczych, odnoszących się do ponadprzeciętnej ilości lub jakości pracy, należnej pracodawcy od pracownika w normalnym czasie pracy.
Jeśli na wysokość premii, która uzależniona jest od osiągnięcia określonych wyników wpływa również praca w godzinach nadliczbowych, to takiej premii przy obliczaniu stawki godzinowej normalnego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe nie należy uwzględniać.
Zgodnie z kolei z art. 1511 § 3 k.p. podstawę obliczania dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych stanowi wynagrodzenie pracownika, wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną.
Pojęcie „wynagrodzenia pracownika wynikającego z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną” w rozumieniu art. 1511 § 3 k.p., odnosi się do stawki wynagrodzenia zasadniczego ustalonej przez strony w umowie o pracę lub innym akcie będącym podstawą stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.06.2011 r., II PK 3/11).
Zgodnie z orzecznictwem do stawki tego wynagrodzenia wlicza się dodatek funkcyjny (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30.12.1986 r., III PZP 42/86.).
Wskazane wynagrodzenie, stanowiące podstawę do obliczenia dodatku za nadgodziny, jest obliczane zgodnie z zasadami obowiązującymi przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego, co wynika aktualnie z § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy, zgodnie z którym przy ustalaniu wynagrodzenia określonego procentowo w celu obliczenia wynagrodzenia: za czas niewykonywania pracy, jeżeli pracownik był gotów do jej wykonania oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju (art. 81 § 1 Kodeksu pracy), dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 1511 § 3 Kodeksu pracy) oraz wynagrodzenia za czas dyżuru (art. 1515 § 3 Kodeksu pracy) stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop.
W razie dalszych pytań pozostajemy do dyspozycji.